Waarom verwarren mensen overkomt en overkomen?
In de Nederlandse taal zijn er talloze werkwoorden die op elkaar lijken, maar toch net anders zijn. Het verschil tussen 'overkomt' en 'overkomen' is een van die gevallen waar mensen vaak over struikelen. Je ziet het in e-mails, nieuwsartikelen en social media posts: "Dat is me gisteren ook overkomen" of "Het overkomt me altijd!" Maar welke vorm is nu eigenlijk correct?
De betekenis van overkomen en overkomt
Om het verschil goed te begrijpen, is het belangrijk om te weten dat het bij deze werkwoorden draait om de vervoeging en de tijd waarin je spreekt. Het werkwoord in kwestie is 'overkomen.'
Overkomt: de tegenwoordige tijd
'Overkomt' is de tegenwoordige tijd van het werkwoord 'overkomen.' Je gebruikt deze vorm wanneer je praat over iets dat nu gebeurt. Bijvoorbeeld: "Het overkomt me telkens weer dat ik te laat ben." Hier spreek je over een herhaaldelijke of actuele situatie.
Overkomen: het hele werkwoord of de voltooid deelwoordvorm
'Overkomen' wordt gebruikt als het hele werkwoord of als voltooid deelwoord, vaak samen met een hulpwerkwoord. Denk aan zinnen als: "Het is me gisteren ook overkomen." In dit geval spreek je over het verleden. Het werkwoord staat in de voltooid verleden tijd en 'overkomen' is hier de juiste vorm.
Veelgemaakte fouten met overkomen en overkomt
Een veelgemaakte fout is dat mensen 'overkomen' gebruiken wanneer ze eigenlijk 'overkomt' bedoelen, of andersom. Bijvoorbeeld: "Het is iets dat me vaak overkomen" is grammaticaal onjuist. De juiste zin zou zijn: "Het is iets dat me vaak overkomt." De verwarring ontstaat meestal doordat beide vormen sterk op elkaar lijken en qua uitspraak vrijwel identiek zijn. Daarom is het belangrijk om bewust na te denken over de tijd waarin je spreekt—heden of verleden.
Handige tip om het verschil te onthouden
Een handige vuistregel: als je praat over iets wat nu gebeurt, gebruik je 'overkomt.' Als je praat over iets wat in het verleden is gebeurd, gebruik dan 'overkomen' in combinatie met een hulpwerkwoord zoals 'is' of 'heeft.' Denk dus aan de klassieke formulering: "Het overkomt me nu" versus "Het is me overkomen."
Conclusie: wees bewust van de grammaticale tijd
Het verschil tussen 'overkomt' en 'overkomen' zit hem vooral in de grammaticale tijd waarin je de zin gebruikt. Door goed op te letten of je het hebt over een gebeurtenis in het heden of verleden, kun je veelgemaakte fouten vermijden. Zo schrijf je niet alleen correct Nederlands, maar kom je ook professioneel over in je communicatie. En dat is iets wat ons allemaal wel eens overkomt… of toch overkomen is?
